01 apr Natural Giving.

Marshall Rosenberg is de grondlegger van Geweldloze Communicatie, een ontwapenende en doeltreffende vorm van dialoog die gebaseerd is op 4 simpele stappen. Allereerst is er de observatie van wat er bijvoorbeeld in een conflict tussen twee mensen wordt waargenomen. Er wordt een wezenlijk onderscheid gemaakt tussen observatie en wat daar vervolgens door de mind over wordt gedacht; de oordelen, wat zou moeten en de vergelijking met anderen. Een effectieve metafoor die helpt om echt te observeren zonder deze interventies van de mind, is om te kijken op een manier waarop een camera naar een conflict kijkt. De camera registreert wat is en beschrijft de feiten zoals ze gebeurd zijn maar verbindt daar geen interpretaties of conclusies aan. Observatie beschrijft dus uitsluitend wat er werkelijk plaatsvindt en niet de evaluatie daarvan. De Indiase filosoof en leraar Krishnamurti zegt daarover dat waarnemen zonder oordeel de hoogste vorm van menselijke intelligentie is.

De tweede stap in het proces is het benoemen van de bijbehorende gevoelens, emoties, gedachten en fysieke sensaties die bij de observatie worden ervaren. Deze worden in geweldloze communicatie ‘jakhalzen’ genoemd en in plaats van die te zien als iets negatiefs, worden ze beschouwd als een tragische uiting van een onvervulde behoefte. Als je op die manier naar oordelen en verwachtingen kijkt, treedt er al direct een verzachting op in hoe je daar mee omgaat. In het registreren van het verschil tussen die twee ligt het accent op hoe je hart reageert. Wanneer je in oordeel gaat over jezelf of anderen voel je al snel dat je hart verkrampt of afsluit. Wanneer je deze jakhalzen echter ziet als een signaal, verwijzend naar een onvervulde behoefte, voel je dat je hart ontspant en verruimt.

Het achterhalen van de onderliggende behoeften die de jakhalzen aangeven is een subtiel en intuïtief proces. Het is in eerste instantie een vorm van raden waarbij je de terugkoppeling van het hart en lichaam gebruikt om te duiden wanneer de juiste behoefte is aangeraakt. Door af te stemmen op je eigen lichaam en dat van de ander voel je een specifieke sensatie in je hart en weet dat je de juiste behoefte hebt te pakken. Je merkt het in het bijzonder aan de ontspanning van je lichaam en ademhaling.

De laatste stap in dit proces is om op basis van de behoefte die geïdentificeerd is een concreet en duidelijk verzoek te formuleren wat jezelf of de ander in staat stelt om in die behoefte te voorzien.  In geweldloze communicatie wordt deze manier van communiceren ‘giraffe-taal’ genoemd, in tegenstelling tot ‘jakhals-taal’ die vanuit de mind komt. Er is gekozen voor een giraffe omdat dit het landdier is met het grootste hart.

Een voorbeeld uit de praktijk: Tussen twee mensen verwijt de een de ander alleen maar aan zichzelf te denken. Dit is duidelijk herkenbaar als jakhals-taal, oordelend en verwijtend. In giraffe-taal zou het er zo uitzien; “Ik heb een pittige dag gehad op mijn werk, ik voel mij eenzaam en heb de behoefte om te delen en te verbinden. Wil je een half uurtje met mij gaan zitten om uit te wisselen hoe ik mij voel en wat jij ervaart?” Het verschil tussen deze twee wijzes van communiceren is duidelijk waar te nemen in de reactie van je hart.

Het met elkaar communiceren op basis van gevoelens, behoeften en een duidelijk verzoek nodigt uit tot wat Rosenberg ‘natural giving’ noemt. Het beschrijft ons natuurlijk verlangen om dat te geven wat nodig is om de in de behoefte van een ander te voorzien. Dit is een ongelooflijk bemoedigende realisatie over ons mens zijn. Blijkbaar ligt er, voorbij aan onze onmacht in communicatie en handelen vanuit angst, oordeel en onwetendheid een ongekende goedheid en generositeit te wachten die jezelf en anderen kan en wil geven wat je zo hard nodig hebt. Het enige dat nodig blijkt is een authentieke, eerlijke en duidelijke uitnodiging. Wanneer die er is blijkt je hart warm, omarmend en vol compassie te zijn en de spanning uit ieder conflict te kunnen verwijderen. Rosenberg zegt dat het grootse conflict hem niet meer dan 20 minuten kost om op te lossen vanaf het moment dat de strijdende partijen hun gevoelens, onderliggende behoeften en daarop gebaseerde verzoeken aan elkaar hebben duidelijk gemaakt. ‘Vervolgens”, zegt hij, “is er een helende energie vanuit het hart die vanzelf harmonie en balans herstelt”.

Net als in clearing gebruikt Rosenberg bewust de helende vermogens van het compassievolle hart. Het is een energetisch proces dat door bewust connectie te maken met wat er in jezelf en anderen leeft uitnodigt tot compassie. Het laat wederom zien hoe ons vermogen om conflicten met onszelf en anderen op te lossen komt vanuit het hart. De mind denkt te weten, het hart weet…